Będąc w Lubece, naprawdę warto spróbować marcepanowego cappuccino, zagubić się w malowniczych zaułkach i uroczych podwórkach Starego Miasta oraz odpocząć chwilę na plaży. Nigdzie nie trzeba się spieszyć – w końcu grzechem byłoby nie poświęcić chwili, by nacieszyć oczy panoramą starówki, w której dominuje siedem strzelistych wież. Lubeka to też miasto, które wprost idealnie nadaje się do zwiedzania na rowerze – wciąż niespiesznie, a jednak z możliwością sprawnego przemieszczania się pomiędzy najbardziej atrakcyjnymi punktami.

• Długość trasy: ok. 26 km
• Przystanki: Ratusz w Lubece – Brama Zamkowa – Schellbruch – Gothmunder Weg – Herrentunnel Lübeck - Dummersdorfer Ufer – Travemünde

Rowerowa wyprawa z lubeckiej starówki do nadmorskiej dzielnicy Travemünde to propozycja na dzień pełen wrażeń. Trasa liczy niespełna 30 km i dostarcza wielu wrażeń: pozwala zobaczyć zarówno zabytki wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jak i idylliczne wioski rybackie. Nie wymaga szczególnej sprawności fizycznej czy specjalnego przygotowania (polecamy jednak wcześniej przyrządzić przekąski na piknik w przerwie od jazdy i zwiedzania).

Punkt wypadowy to obfitująca w architektoniczne perełki starówka. To tu znajdują się imponujące spichlerze solne, XIV-wieczny ratusz, słynna ceglana Brama Holsztyńska, będąca częścią średniowiecznych fortyfikacji miasta czy kościół Mariacki, który jest trzecim pod względem wielkości budynkiem sakralnym w Niemczech (jego budowa trwała aż 100 lat). Po Starym Mieście rozsiane są renesansowe i gotyckie budowle, rozdzielone urokliwymi, tętniącymi życiem uliczkami. Miłośnicy czerwonej cegły będą zachwyceni.

Czas jednak ruszać dalej. Przez Bramę Zamkową opuszczamy stare miasto i kierujemy się na północ, jadąc wzdłuż rzeki Trave. Trzeba przygotować się na zdecydowaną zmianę krajobrazu. Ta część trasy wiedzie bowiem przez idylliczny rezerwat Schellbruch, obejmujący rozległe trzcinowiska, bagna i łąki, oraz przez malowniczą wioskę rybacką Gothmund z kamiennymi domami krytymi strzechą. Choć miejsce to może przypominać skansen, to wciąż toczy się tu życie podporządkowane rytmowi wyznaczanemu przez wodę. W porcie nadal cumują łodzie rybackie, a część mieszkańców Gothmund trudni się rybołówstwem. Zupełnie jakby czas się tu zatrzymał. Warto chłonąć tę niezwykłą atmosferę i zrobić w wiosce postój na piknik.

Na dalszych etapach trasy czekają bowiem kolejne atrakcje. Chcąc przeprawić się przez rzekę Trave, trzeba skorzystać z Herrentunnel, po którym wahadłowo (między godz. 5 a 21) jeździ autobus, bezpłatnie przewożąc pieszych i rowerzystów między przystankami Herreninsel i Lübeck Siems. Co ważne, na przystankach autobusowych znajdują się podniesione rampy ułatwiające załadunek rowerów. Jadąc dalej dojeżdżamy do przyrodniczego klejnotu – rezerwatu Dummersdorfer Ufer, gdzie rzeka wije się wokół łąk i pagórków, tworząc niezapomniany naturalny pejzaż. Ze stromego brzegu można podziwiać rozlewającą się szeroko Trave, a niekiedy również… pasące się owce.

Kulminacyjnym punktem wyprawy jest Travemünde – dawniej samodzielna osada, obecnie dzielnica Lubeki i popularny nadmorski kurort. Znak rozpoznawczy Travemünde stanowi szeroka, piaszczysta plaża, nie jest to jednak jedyna atrakcja dzielnicy. Punktem obowiązkowym powinien być spacer po liczącej ponad 100 lat nadmorskiej promenadzie i odwiedzenie najstarszej w kraju latarni morskiej. Trzeba też choć rzucić okiem na ogromny, czteromasztowy żaglowiec Passat – to jeden z ostatnich zachowanych transoceanicznych statków napędzanych siłą wiatru, który obecnie pełni funkcję muzeum.

Do centrum Lubeki można wrócić pociągiem.

• Długość trasy: ok. 15 km
• Przystanki: Timmendorf Strand – Niendorf – Brodtener Steilufer – Café Hermannshöhe – Travemünde

To propozycja krótszej, bo liczącej ok. 10 km, trasy, która wiedzie przez trzy piękne miasta oraz malownicze tereny przybrzeżne. Jest niewymagająca, a dostarcza niezapomnianych wrażeń. Docenią ją zwłaszcza miłośnicy dziewiczej natury, pięknych widoków i… smacznej kawy.

Początek trasy wyznaczyliśmy w Timmendorfer Strand – miasteczku, do którego można bez problemu dojechać pociągiem z Lubeki. To kurort uchodzący za wytworny i tętniący życiem przez cały rok. Jest tu wszystko, czego można wymagać od miejscowości turystycznej: szerokie plaże, dobre restauracje czy promenada w centrum miasta.

Sąsiadujące z Timmendorfer Strand miasto Niendorf jest z kolei bardziej kameralne. Znajdują się w nim niewielki port, który jest przystanią dla łodzi i jachtów wycieczkowych, oraz molo wcinające się w Bałtyk na długość 185 m. Wyjątkowość molo jest związana przede wszystkim z jego kształtem, przypominającym… rybę. To doskonałe miejsce na odpoczynek, rozciąga się stąd piękny widok na Zatokę Lubecką. Nie brakuje też wygodnych miejsc do siedzenia.

Nadmorska ścieżka biegnie dalej, prowadząc wzdłuż krawędzi stromych klifów z kamienistymi plażami. Po lewej stronie rozlewają się wody Morza Bałtyckiego, po prawej natomiast widać pola i ciągnące się po horyzont lasy. Wyróżniającym się na trasie punktem jest Brodtener Steilufer, czyli miejsce, w którym brzeg jest naprawdę stromy i ma ok. 20 m wysokości. Można stąd podziwiać połyskujące w słońcu wody Zatoki Lubeckiej oraz statki pływające po Morzu Bałtyckim. Panorama naprawdę zapiera dech w piersiach! Poniżej klifu znajduje się natomiast ścieżka prowadząca bezpośrednio na dziką, kamienistą plażę.

Doskonałym miejscem na krótki przystanek jest też Café Hermannshöhe, czyli znajdujący się na klifie lokal, w którym można skusić się na pokrzepiającą przekąskę lub wypić kawę, rozkoszując się pięknym widokiem. To dobra okazja, by nieco nabrać sił przed wyruszeniem do ostatniego punktu wycieczki, czyli Travemünde.

• Długość trasy: ok. 20 km
• Przystanki: Ratusz w Lubece – Półwysep Priwall

Interesującą propozycją rowerowej wycieczki z Lubeki jest też wyprawa na Półwysep Priwall leżący tuż obok Travemünde, u ujścia rzeki Trave. Aby się tam dostać, trzeba przejechać ok. 20 km, co zajmie ponad godzinę, oraz skorzystać z przeprawy promem. Można też zdecydować się na jazdę pociągiem i wysiąść na przystanku Hafenbahnhof (ta opcja również obejmuje przeprawę promem). Nawet wybierając ten rodzaj transportu, warto jednak zabrać ze sobą rower. Wzdłuż wybrzeża prowadzi bowiem trasa rowerowa z licznymi punktami dostępu do plaży.

Półwysep Priwall to niezwykły punkt na mapie Niemiec Północnych. Z jednej strony stanowi mekkę plażowiczów, z drugiej to raj dla miłośników przyrody. Wydaje się, że czas płynie tu wolniej, jakby zachęcał do pełnego skorzystania z uroków miejsca. Często można spotkać się z opiniami, że to właśnie na półwyspie znajdują się najpiękniejsze plaże w okolicach Lubeki (jest nawet plaża nudystów). Wizyta w Priwall na pewno będzie też prawdziwą gratką dla entuzjastów obserwowania ptaków – wiele ich gatunków zamieszkuje okalające plażę wydmy. To też doskonałe miejsce na piknik.

Fot. główna: Olaf Malzahn

Fot. na infografice: Travemünde, Rezerwat Dummersdorfer Ufer, Brama Holsztyńska - fot. Olaf Malzahn; Rezerwat Schellbruch, Wioska rybacka Gothmund z kamiennymi domami krytymi strzechą - AdobeStock

Propozycja dłuższego wyjazdu:
Przystanki: Greifswald – Stralsund – Sellin – Wismar – Lubeka – Kilonia – Husum – Hamburg – Brema – Hanower – Goslar
Długość trasy: 993 km (długość między przystankami: 36 km – 48 km – 202 km – 65km – 87 km – 84 km – 144 km – 126 km – 116 km – 85 km)

Meklemburgia-Pomorze Przednie, jeden z krajów związkowych północnych Niemiec, rozciąga się tuż za naszą zachodnią granicą. Startując w Świnoujściu i jadąc ścieżką rowerową wzdłuż wybrzeża Bałtyku już po kilku kilometrach dojeżdżamy do Ahlbeck, pierwszego kurortu po stronie niemieckiej. Jadąc dalej na zachód (można samochodem, jeśli chcemy dokładnie poznać tę część Niemiec) docieramy do Lubeki, a następnie do Szlezwiku-Holsztyna, Hamburga, Bremy i Dolnej Saksonii. Północne Niemcy to raj dla miłośników aktywnego wypoczynku, historii i smacznej kuchni.

Zaczynając podróż w Meklemburgii-Pomorza Przedniego na naszej liście "must see" powinien się znaleźć zamek w Schwerinie - neorenesansowa rezydencja nad jeziorem Schwerin, a także historyczne centra Wismaru i Stralsundu, oba wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Stralsund nazywany jest "bramą do Rugii". Wybierając się na wyspę zabierzcie wygodne buty lub rower. Wybrzeże ma aż 574 kilometry, a ścieżka spacerowa wiedzie m.in. przez Park Narodowy Jasmund z wyjątkowymi formacjami skał kredowych.

Miłośnicy dwóch kółek koniecznie powinny ruszyć Szlakiem Rowerowym Morza Bałtyckiego, którego trasa wiedzie wzdłuż wybrzeża (ze względu na wiatr łatwiej jedzie się z zachodu na wschód). Warto też wybrać się na spacer wśród wiekowych dębów w Ivenack lub buków w parkach narodowych Jasmund, spłynąć rzeką Peene lub pożeglować po jednym z ponad 2000 jezior, a na koniec odpocząć w koszu plażowym na plaży, np. na wyspie Uznam.

Głodni? W menu tutejszych restauracji królują ryby i świeże owoce morza, a także piwa z lokalnych browarów, np. w Dargunie czy Stralsundzie. Tutejszym specjałem są śledzie Bismarcka.

Ruszając na zachód docieramy do Lubeki, "królowej Hanzy", potężnej organizacji handlowej skupiającej w średniowieczu miasta północnej Europy. Jej symbolem jest Brama Holsztyńska, panorama miasta z 7 iglicami pięciu gotyckich kościołów (chroniona przez UNESCO), a także marcepan.

Podążając za aromatem prażonych migdałów dotrzemy do Café Niederegger, gdzie serwuje się m.in. marcepanowe cappuccino. Z marcepanu powstaje też gin (KöniGIN) i likier (Hans). A do marcepanu świetnie pasuje Rotspon, czerwone wino z Lubeki.

Najedzeni? Ruszamy dalej przez labirynt historycznych alejek i pełnych zieleni dziedzińców, "na zapleczu" Starego Miasta, mijamy Szpital św. Ducha, by na koniec odpocząć w Zakątku Malarzy (Malerwinkel), spokojnej enklawie nad rzeką. Gdybyście chcieli złapać jeszcze więcej oddechu, wybierzcie się do Travemünde, nadmorskiej dzielnicy Lubeki i na położony tuż obok półwysep Priwall, a także na spacer stromym brzegiem Brodten.

Na północ od Lubeki rozciąga się Szlezwik-Holsztyn, a jego stolicą jest Kilonia, skąd w najróżniejszych kierunkach wypływają wielkie statki wycieczkowe. Warto też odwiedzić Husum i poobserwować Morze Wattowe, wielkie równiny morskie odsłaniające się podczas odpływu.

To miejsce słynie z piw o ziołowym smaku, a także z rumu. Flensburg jest nawet nazywany stolicą tego trunku. Skoro już jesteśmy przy spożywaniu, to w tutejszym menu zdecydowanie królują ryby pod wszelką postacią: wędzone, smażone, grillowane i gotowane na parze. A z mięs koniecznie trzeba spróbować "Holsteiner Katenschinken" - szynki wieprzowej, którą wędzi się przez około osiem tygodni w dymie bukowym, a następnie przez kilka miesięcy pozostawia do wyschnięcia. Niepowtarzalny smak nadaje szynce nie tylko sposób przygotowania, ale też znikome użycie soli.

Pożywieni? Zatem możemy wsiąść na rower i ruszyć trasą wzdłuż wybrzeża Morza Północnego lub skorzystać z kajaka i przemierzyć kolejne jeziora Szwajcarii Holsztyńskiej. Do dyspozycji są też łódki – żeglarze chwalą sobie spokojne wody Zatoki Kilońskiej. A, gdy się już porządnie zmęczymy możemy zażyć kąpieli termalnych w jednym z licznych ośrodków zdrowia i odnowy biologicznej.

Pamiętajcie, będąc w Szlezwiku-Holsztynie róbcie zakupy w małych sklepikach rolniczych i lokalnych manufakturach, gdzie znajdziecie regionalne i ekologiczne produkty. Z kolei szukając noclegu dajcie się porwać wyobraźni – możecie przenocować w koszu plażowym lub… w beczce po rumie.

Jadąc wzdłuż wybrzeża Morza Północnego, i kierując się na południe, docieramy do Hamburga, oazy zieleni, miasta mostów i kanałów. W samym jego sercu znajdują się dwa jeziora: Binnenalster i Aussenalster, gdzie miłośnicy sportów wodnych mogą spędzać całe dnie.

Spacerując po Hamburgu warto odwiedzić Dzielnicę Spichlerzy, największy na świecie kompleks magazynów z czerwonej cegły; Elbphilharmonie, otoczoną z trzech stron wodami Łaby i platformą widokową na 37. piętrze, a także targi żywności, w tym słynny niedzielny targ rybny w Altonie. Tu spróbujemy słynnej Fischbrötchen, bułki ze świeżo złowioną rybą.

Pozostając przy jedzeniu czy raczej piciu, spróbujcie koniecznie wyrobów miejscowych piwowarów, którzy wskrzeszają dziś najlepsze średniowieczne tradycje. A jeśli wolicie mocniejsze trunki sięgnijcie po Gin Sul, whisky Laphroaig czy rum Alhoi.

Spokojnie, nadmiar kalorii spalicie podczas wspinaczki na wzgórza, na spacerze po Planten un Blomen, jednym z najpiękniejszych parków z największym ogrodem japońskim w Europie lub w czasie jazdy rowerem. Warto też wybrać się na spacer po dzielnicach Schanzenviertel, Altona, Ottensen czy urokliwym Blankenese.

Z Hamburga, śladem słynnych muzykantów z baśni braci Grimm, ruszamy do Bremy, gdzie zwiedzanie możemy zacząć właśnie od poświęconego im pomnika. Nieopodal znajduje się także średniowieczny ratusz i kamienna postać Rolanda – oba zabytki wpisane są na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W ratuszowych piwnicach mieści się winiarnia Ratskeller, zwana 14. regionem winiarskim Niemiec. Wina serwuje się tu od 1405 roku, a w karcie, która liczy aż 70 stron, znajdziemy 650 ich rodzajów.

Brema to także miasto kawy i piwa. Tu wynaleziono kawę bezkofeinową. W budynkach dawnej fabryki HAG dziś mieści się palarnia doskonale wam znanej kawy Lloyd. Do kawy sięgnijcie po ręcznie robione cukierki z Bonbon Manufaktur. Cukiernia, w której można je kupić, i przy okazji podpatrzyć pracę rzemieślników, znajduje się w Schnoor, najstarszej dzielnicy Bremy.

Na spacer po brukowanych uliczkach Schnoor zarezerwujcie sobie kilka godzin. Zmęczeni? Odpocznijcie w jednym z licznych parków, np. Wallanlagen Park, gdzie znajduje się Mühle am Wall, XIX-wieczny wiatrak typu holenderskiego lub na plaży nad Wezerą (z restauracją Café Sand), na którą dopłyniecie promem.

Warto też wybrać się na wycieczkę rowerową do Blockland, najbardziej zielonej dzielnicy Bremy z tradycyjnymi gospodarstwami, domami z muru pruskiego i licznymi restauracjami serwującymi tradycyjne bremeńskie potrawy.

Ostatni przystanek naszej wyprawy to Dolna Saksonia. Tu znajduje się Pustać Lüneburska, największe w Europie Środkowej wrzosowisko. Nieodłącznym elementem tutejszego krajobrazu są też domy z muru pruskiego. Można je zobaczyć m.in. w Wolfenbüttel. W miasteczku działa jedna z najstarszych bibliotek na świecie, warto też zatrzymać się dłużej przy barokowym pałacu Wolfenbüttel, dawnej rezydencji książęcej.

Dolna Saksonia to kraj szparagów. Białe złoto uprawia się m.in. w rejonie Hanoweru. To także kraina jarmużu, a stolicą "brązowej kapusty" jest Oldenburg. Jarmużowa wycieczka? Dlaczego nie! Cieszą się one dużą popularnością. Pozostając w temacie jedzenia, spróbujcie też koniecznie Zupy Wendland ("weselnej").

Dolna Saksonia to region, w którym można się porządnie zmęczyć. Polecamy dowolny odcinek Drogi św. Jakuba, lub wspinaczkę w górach Harz. Tuż obok znajduje się też 1000-letnie miasto Goslar (starówka i miejscowa kopalnia wpisane są na listę światowego dziedzictwa UNESCO). Po wyczerpującym spacerze można odpocząć nad jeziorem Steinhude. Byle nie za długo, bo czeka nas jeszcze spacer po Linden, niezwykle kolorowej dzielnicy Hanoweru, gdzie niemal każdy budynek pokrywa mural czy graffiti.

Powyższe inspiracje to tylko część pomysłów na to, jak można spędzić urlop w północnych Niemczech. Wierzę, że – przygotowując się do wyprawy – dorzucicie do tej listy drugie tyle.

Fot. główna: TZ Wismar

Droga Rowerowa Wybrzeża Morza Bałtyckiego (Ostseeküsten-Radweg) to jeden z najpopularniejszych szlaków w Niemczech. Ścisła czołówka, przeprowadzanego co roku wśród rowerzystów, badania Niemieckiego Powszechnego Klubu Rowerowego (ADFC). Szlak wiedzie wzdłuż niemieckiej części wybrzeża Morza Bałtyckiego. Od Flensburga przy granicy z Danią do sąsiadującego z Polską Ahlbeck. Łącznie około 700 km asfaltowych lub utwardzonych ścieżek.

Organizując wyprawę, niezależnie od tego, czy myślimy o urlopie czy wypadzie na długi weekend, warto podzielić szlak na odcinki. Każdy będzie równie interesujący pod względem krajoznawczym. Przy planowaniu trzeba jedynie wziąć pod uwagę zachodnie wiatry, które sprawiają, że zdecydowanie łatwej przemierza się szlak ze wschodu na zachód.

Od Wismaru po Stralsund

Znaczna część trasy Ostseeküsten-Radweg wiedzie przez kraj związkowy Meklemburgia-Pomorze Przednie. To teren polodowcowy z mnóstwem lasów. To także obszar dawnej Hanzy, potężnej średniowiecznej organizacji handlowej, zrzeszającej miasta kupieckie północnej Europy. W tutejszych portach handlowano rybami, skórami, tkaninami. To wreszcie doskonale zachowane zabytki Backsteingotik, niemieckiego gotyku ceglanego. W tutejszych portach koniecznie trzeba spróbować lokalnego przysmaku – Fischbrötchen, czyli bułki z rybą.

Przygodę ze szlakiem można rozpocząć w Wismarze, a następnie ruszyć wybrzeżem w stronę Rostocku i Stralsundu. W Stralsundzie szlak odbija na wyspę Rugię, gdzie zatacza pętlę, a następnie wiedzie dalej na wschód, do granicy z Polską.

Wismar i Rostock – pełne średniowiecznych skarbów

Nad zarysem dawnych murów Wismaru góruje potężna wieża. Warto też zagłębić się w uliczki starego miasta, odpocząć na rynku przy XV-wiecznej fontannie w kształcie rotundy, zobaczyć dom na wodzie i spróbować Fischbrötchen w starym porcie.

Kolejny cel to Rostock, potężny ośrodek kupiecki w czasach Hanzy. Tu warto się zatrzymać na dłużej w nadmorskiej dzielnicy Warnemünde. W Rostocku znajduje się także jeden z najstarszych na świecie, wybudowanych w 1419 r., uniwersytetów.

Klify Rugii

Z Rostocku docieramy do Stralsund, spokojnego miasta portowego. Na zwiedzanie rynku z murami miejskimi i wielowiekowymi basztami, gotyckiego ratusza, spichlerzy zbożowych czy bajecznie kolorowego wystroju kościoła św. Mikołaja (Nikolaikirche) trzeba zarezerwować kilka godzin. Warto też odwiedzić największe w Europie Północnej oceanarium.

Stralsund to brama do Rugii, jedyne połączenie z największą niemiecką wyspą. Trasa rowerowa wiedzie wzdłuż wybrzeża. Po drodze mijamy przylądek Arkona, dawny ośrodek kultu Świętowita, klimatyczną wioskę Vitt i Park Narodowy Jasmund, ciągnące się kilometrami wybrzeże z klifami i prastarym lasem bukowym. Najbardziej znane kurorty Rugii to Binz i Sellin z pięknymi willami z przełomu XIX i XX w. z balkonami i werandami o ażurowym wykończeniu w stylu art nouveau.

Ze Stralsundu trasa wiedzie dalej aż do Ahlbecku na wyspie Uznam (przez granicę dojedziecie w 10 minut do polskiego Świnoujścia). O ile jeszcze macie siłę pedałować…

Fot. główna: TMV/Krauss